De Stier van Osborne, controversiëel cultuurgoed

Als je met de auto of de trein door het Spaanse landschap rijdt dan zal je zo nu en dan opeens aan de horizon of tegen een bergrug een enorm bord van de silhouette van een zwarte stier zien oprijzen . Dit bord, dat ongeveer 14 meter hoog is,  was oorspronkelijk een reclamebord voor Osborne, een beroemde sherry en brandybodega.In de loop der jaren is het een symbool geworden van de Spaanse cultuur.

Daardoor werd het na een Spaans wegenbesluit in 1992 om alle reclameborden langs rijkswegen weg te halen  in bescherming genomen door cultuurorganisaties, kunstenaars, politici en journalisten. In Andalucía vroeg men om inventarisatie als cultureel erfgoed en in Navarra beriep men zich op het gewoonterecht om de borden te behouden. Als gevolg hiervan sprak de Spaanse Hoge Raad zich in 1997 uit voor het handhaven van deze borden op grond van 'esthetisch of cultureel belang'.

Controverse
Al spoedig bleek dat niet iedereen zich even Spaans voelde -Spanje wordt in regio's vaak gezien als een aangelegenheid van de provincies van het oorspronkelijke Castilië- en dat de 'Stier van Osborne' als symbool van de Spaanse identiteit controverses opriep. Als eerste uiting daarvan werd in 1998 een stierenbord in El Bruc (Catalonië) door Catalaanse nationalisten afgebroken. Als symbool van de Catalaanse identiteit werd de ezel geadopteerd. (Daarom zie je achterop op Spaanse auto's vaak de afbeelding van een stier of een ezel geplakt). Op de foto hiernaast is te zien hoe de kleuren van de Catalaanse vlag ('la senyera') door nationalisten op een Stier van Osborne werden geschilderd.

In 2007 werd de laatste stier in Catalonië afgebroken door de Catalaanse broederschap 'La Bandera Negra' (De zwarte vlag). Toch werd hij een jaar later hersteld en in 2009 opnieuw door 'catalanisten' afgebroken.

In 2008 schilderde men in Abavides (Galicië) als reactie tegen dit in hun ogen Castiliaans symbool een Stier van Osborne oranje.

De bodega Osborne
De bodega Osborne is een Spaans familiebedrijf dat in 1772 werd gesticht door de Engelsman Thomas Osborne Mann. In 1958 plaatste deze bodega deze eerste stierenborden om haar producten meer bekendheid te geven. Toen al was het één van de meest prestigieuze wijnproducenten van Spanje, en dat is het nog altijd. Bodegas Osborne is gevestigd in Puerto de Santa María, in de provincie Cádiz. Dit stadje bevindt zich in een punt van een wijngebied dat de 'Triángulo del vino' (Wijndriehoek) wordt genoemd. Deze driehoek wordt gevormd door de steden Jerez de la Frontera, El Puerto de Santa María en Sanlúcar de Barrameda.Een subzone van dit gebied staat bekend als' Jerez Superior'. Hier vindt men de zogenaamde 'albarizas', een witte krijtachtige grond, ideaal voor het kweken van de specifieke sherry-druiven. In dit kleine gebied, bekend om zijn beste percelen, bezit Osborne 210 hectaren grond waar deskundige telers en enologen toezicht houden op het volledige sherryproces.

Geschiedenis van de sherry
Al in de tijd van de Phoeniciërs, toen Jerez nog Xeres heette, werden deze wijnen gemaakt. Ook toen de Moren in de 8ste eeuw de stad bezetten en Sheris gingen noemen, ging de productie van deze wijn door ondanks dat ze moslims waren.Ze lieten het druivensap gisten en maakten er alcohol van, wat gehandeld werd met het buitenland, o.a. met Holland waar in die tijd allerlei likeur werden gemaakt. Na de verjaging van de Moren in 1492 kreeg Jerez de la Frontera zijn huidige naam. De Engelsen kwamen voor het eerst in aanraking met deze wijn dankzij de piraat Francis Drake. Hij trok in 1587 de haven van Cádiz binnen en roofde er 3000 tonnen sherry. Zo werd de sherry er al spoedig vrij populair. In de 17de en 18de eeuw vestigden zich Britse handelaars in Jerez, waaronder dus Thomas Osborne Mann en George Sandeman. Nog steeds wordt in Engeland de meeste sherry per persoon gedronken.

Soorten sherry
De naam 'sherry' komt van een Engelse verbastering van het woord 'Jerez', een soort 'solera' wijn* die alleen uit de omgeving van Jerez de la Frontera komt. Niet alle sherry-achtiige wijn in Spanje mag die naam dragen.
Droge Jerez wordt geclassificeerd in verschillende types: 'fino', 'manzanilla', ámontillado', oloroso' en 'palo seco'. De zoete Jerez heten 'Pedro Ximénez' of 'Moscatel'. 'Pedro Ximénez' dankt zijn naam aan de Pedro Ximénez-druif die na de oogst enkele weken in de zon wordt gelegd, zodat veel vocht in de druif verdampt. Verder heb je likeuren, azijnen en brandy van de Jerez wijn

* Een 'solera' wijn is een mengeling van wijnen uit verschillende jaren, zoals ook de Portugese Port wijn. Er staat dus nooit een jaartal op het etiket. Om dat te bereiken liggen de vaten met sherry opgestapeld in een kelder, de zg. 'solera'. In de bovenste vaten zit de jongste wijn, in de onderste vaten, die op de 'sol' liggen, is de sherry klaar om gebottled te worden. De vaten zijn met elkaar verbonden. Als de onderste vaten gedeeltelijk geleegd worden, worden ze door het vat erboven bijgevuld, en dat vat wordt weer bijgevuld door het vat daarboven. Hierdoor blijft is de kwaliteit van de wijn altijd ongeveer dezelfde.