Papá Noel, Santa Claus en de Hertog van Alva

Als Nederlander in Spanje kan het je overkomen dat een Spaanse kennis je ten stelligste wilde wijsmaken dat wij (1) in Nederland eind december een u onbekend feest vieren, waarbij een persoon, gekleed in rode bisschoppenkledij, met een lange witte baard, rijdend op een rendier en luisterend naar de naam “Santa Claus” cadeautjes aan kinderen overhandigt en (2) dat deze kerkelijke persoon volstrekt geen respect van onze kinderen geniet en wij daarom de naam van een lang-vergeten oorlogsmisdadiger als de Hertog van Alva aan zouden halen om ze gedisciplineerd en in het gareel te houden.

Als je dan vertelt van 5 december, van de stoomboot en de schimmel, van het kasteel ergens diep in het noordelijke gebergte van de provincie Madrid, en de naam Sinterklaas netjes vertaalt in San Nicolás, merk je dan ook dat je Spaanse kennis zich maar met moeite inhoudt om je met beide handen bij de hals te grijpen, door elkaar te schudden en te roepen: ‘Hombre, entérate!’? En als je vervolgens iets opmerkt over de schiere overbodigheid van de Hertog van Alva, omdat “onze” Sinterklaas namelijk altijd nog Zwarte Piet als zijn assistent heeft, krijg je dan niet ook het idee dat je meewarig aangestaard wordt alsof je een zojuist een wel heel erg doorzichtige grap hebt gelanceerd?

Het is een zeer onverkwikkelijke situatie en we kunnen ook nog de hand in eigen boezem steken. Want het waren de Nederlandse kolonisten in Amerika, die daar Sinterklaas, geboren in de vierde eeuw in de havenstad Lycia, later bisschop van Myra en nu nog altijd beschermheilige van zeelui en kinderen, trachtten te introduceren en slechts bereikten dat de naam degradeerde tot Santa Claus (de Kerstman). Een Spanjaard, die als kind zijn cadeautjes ontving van geheel andere kindervrienden, nl. Melchior, Caspar en Balthazar, alias de Drie Koningen, en sinds de Amerikaanse cultuurinvasie in aanraking kwam met Papá Noel (de Kerstman, maar nu in het Spaans), kan moeilijk beter weten dan dat Santa Claus en Papá Noel misschien niet dezelfde Kerstman zijn en wellicht ook niet Sinterklaas. Maar gelukkig dat wij dat in elk geval zelf nog wel weten, ondanks wat men ons graag wil doen geloven.