Het kasteel van Manzanares El Real (Madrid)


Als we vanuit Madrid over de M-607 naar Colmenar Viejo rijden en vandaaruit afslaan naar het dorpje Manzanares El Real, zien we eerst aan onze linkerhand een drinkwatermeer, dat zich over de vallei uitstrekt. Iets verderop doemt, tussen de later gebouwde chalets ons kasteel op, dat uitkijkt op hetzelfde meer, genoemd naar zijn beroemdste bewoner: de Markies van Santillana.

Oorspronkelijk was het bouwwerk eigendom van de familie Mendoza sinds Diego Hurtado de Mendoza (1365-1404) van koning Jan II het heerschap ontving over el "Real de Manzanares" en een kasteel bouwde, dat vlakbij het huidige moet hebben gestaan. Zijn zoon, Iñigo López de Mendoza (1398-1458) was de eerdergenoemde Markies van Santillana, in de Spaanse cultuurgeschiedenis bekend gebleven vanwege zijn dichtertalent. Eén van diens zonen, Diego Hurtado de Mendoza, Hertog van de Infantado, heeft uiteindelijk in de vijftiende eeuw het huidige kasteel gebouwd. Een andere zoon, Pedro González de Mendoza (1428-1494) was Kardenaal Mendoza, raadgever van koningin Isabel de Katholieke.

Het schijnt dat koning Filips II aanvankelijk deze plek bestemd had om er zijn kloosterkasteel te bouwen, het latere El Escorial. Wat er dan met de huidige vesting gebeurd zou zijn, kunnen we alleen maar raden.
Terwijl we ons daar een voorstelling van proberen te maken lopen we dan al door de kasteeltuin. Omdat de buiten- en de binnenpoort niet op één toegangslijn ligt, iets wat oorspronkelijk een militaire reden had -de vesting kon zo namelijk vanaf de torens verdedigd worden in het geval de vijand de buitenpoort in beslag wist te nemen- moeten we nog een stuk lopen alvorens we het eigenlijke kasteel binnenkomen. Hier betalen we de entree en lopen een trap op met aan de muur een Vlaams wandtapijt uit de zeventiende eeuw met als thema "het leven van de mens". Vervolgens komen we een hof met zuilen binnen, het zg. "Patio de armas". Vandaaruit kunnen we drie cilindervormige torens zien en een andere met een achthoekige vorm (Torre del Homenaje), allen met een duidelijke mudéjar-invloed.

In de vestibule, waarin we vanuit de Patio de armas geleid worden, bewonderen we drie vlaamse wandtapijten met als thema het leven van Julius Caesar. Maar wat onze verbazing wekt zijn de drie harnassen in de hoeken, vooral omdat we ons ervan bewust worden dat het geen kinderen waren die hier ooit in hebben rondgelopen. Via een trapje komen we vandaaruit in de zaal, waar we de expositie "Marqués de Santillana" volgen, zoals die eerder al in 1998 in het dorp Buitrago de Lozoya gepresenteerd werd ter ere van het 600ste geboortejaar van de dichter.
We vervolgen onze bezichtiging van het kasteel langs de "Sala de Santillana", met wandtapijten, schilderijen en een kist uit de veertiende eeuw, en de "Sala del Mirador" in de eerder genoemde Torre del Homenaje, de belangrijkste toren van het kasteel. Deze toren was bedoeld als uitbreiding om zo het kasteel in een paleis te veranderen. Ook hier kunnen we een authentiek harnas, schilderijen en Vlaamse wandtapijten bekijken.

We vervolgen onze weg langs de "Sala de Congresos" en de Bibliotheek, waar we behalve vitrines met originelen en kopiën van oude documenten langs de muren bouwplannen kunnen zien van de architect González Valcárcel, die in de zestiger jaren het kasteel reconstrueerde. Indrukwekkend is vervolgens de zg. Paseador de Güas, een galerij die genoemd werd naar de bouwmeester Juan Güas, die het ontworpen heeft. Van daaruit hebben we aan alle kanten een prachtig panorama hebben over het landschap en Manzanares El Real, met als hoogtepunt de romaanse kerk met haar ooievaarsnesten.

Tot slot dalen we een eindeloze draaitrap binnenin de Torre de Homenaje af, waarvan slechts 5 granieten treden nog uit de vijftiende eeuw dateren. Beneden komen we dan weer terug aan het begin van de rondgang, waarna we als het mooi weer is buiten nog wat van de tuin en het uitzicht op het meer van Santillana kunnen genieten.